Storytelling wordt steeds belangrijker gevonden binnen organisaties. Verhalen zetten mensen in beweging, veel meer dan rationele argumenten en feiten. Moniek Hover (professor storytelling aan de BUAS (voorheen NHTV) zegt hierover: "Storytelling is bij uitstek geschikt om mensen emotioneel te betrekken". De kracht van een goed verhaal is dat deze inspireert, prikkelt, richting geeft en aanzet tot acties. Tips die Peters & Van Lier geven in hun clinic Presenteren zijn: vertel oprechte verhalen, met een persoonlijk element.
Wanneer kun je het als directeur/bestuurder inzetten?
Meer dan ooit zijn het implementeren van veranderingen en het werven en vasthouden van goed personeel voor veel organisaties lastig. Er wordt binnen organisaties enorm geïnvesteerd in transformaties en innovatieprogramma’s. En toch mislukken heel veel veranderingen. Het euvel is niet het gebrek aan ideeën of plannen, maar het zijn de blokkades in een organisatie zelf die zorgen voor het gebrek aan verandervermogen.
Je hebt juist leiders nodig, die in staat zijn medewerkers te inspireren en mee te nemen. Een goed verhaal vertelt hoe de directeur/bestuurder er persoonlijk en emotioneel bij betrokken is. Met hun verhaal faciliteren zij eigenaarschap en dan creëren leiders leiders.
We hebben ook te maken met een krappe arbeidsmarkt. Meer dan ooit letten werkzoekenden op de bedrijfscultuur en de "purpose" van de organisatie. Mensen zullen pas gemotiveerd raken, als ze ergens iets bij voelen. Dat vraagt om een andere manier van presenteren. Het traditionele zenden, uitleggen en overtuigen, werkt niet goed genoeg meer. Met behulp van storytelling kun je mensen inspireren, prikkelen en verleiden.
Om je organisatie te versterken, loont het dus zeker om te investeren in storytelling. Daarom gaan Marlies en ik met vier leiders van grote organisaties in deze regio in gesprek over het belang van het presenteren van een goed verhaal. Vragen, die we gaan stellen zijn o.a.: wanneer kies je ervoor een presentatie te geven? Vind je het van belang je persoonlijke ervaringen te vertellen tijdens een presentatie? Durf je je daarbij kwetsbaar op te stellen? Welk verhaal heb je om interessant te zijn voor nieuwe medewerkers? We laten je snel weten tot welke verhalen dat heeft geleid.
De beste adviezen om een goeie presentatie te geven, zijn meestal zeer vanzelfsprekend. Dat is nogal een uitspraak voor iemand, die presentatie-clinics verzorgt. Ik noem een paar open deuren:
Allemaal open deuren, maar ze werken altijd.
Maar….het is de kunst om ze te gebruiken op het moment, dat je ze tijdens je presentatie nodig hebt. Wat vraagt dat van je?
Dat vraagt om meta-communicatief gedrag. Je kunt ook zeggen: je bewust zijn van het hier-en-nu. Hoe reageren mijn luisteraars, hebben ze nog aandacht, formuleer ik duidelijk enz. En op het moment , dat je ziet, dat de aandacht van je luisteraars verslapt, de open deur kunnen toepassen. Dan pas ziet het er heel natuurlijk uit en oogt het niet uit als een trucje.
Een open deur is makkelijk gezegd en moeilijk gedaan.
Als ik me voorbereid op een presentatie, vorm ik me een beeld daarvan en oefen ik in mijn gedachten mijn verhaal. En als ik mijn gedachten hardop uitspreek, klinkt het meteen toch anders dan ik in mijn hoofd had. Ik formuleer anders en maak geen of andere gebaren dan ik in mijn hoofd had. Verwarring alom. Herken je dat?
Hoe kun je daar mee omgaan?
Dan heb ik een andere open deur voor je: oefen hardop, oefen hardop en oefen nog een keer hardop. Dan pas krijg je een goed beeld van hoe je presentatie klinkt voor je luisteraars.
Common sense is nog geen common practice. Iets wat in je gedachten prima klinkt, klinkt in de praktijk vaak anders. Het is voor mij niet zo moeilijk om je presentatietips te geven. Lastiger is het om ze in de praktijk toe te passen op het moment, dat je luisteraars er om vragen.
Als je een presentatie houdt, zoals je altijd doet, pas je meestal toe wat je al kunt. Als dat leidt tot een onbewuste bekwaamheid, loop je het risico, dat je te veel op routine en de automatische piloot gaat presenteren. Je luisteraars neem je dan niet meer mee in je verhaal en de kans is groot, dat ze afhaken.
Hoe voorkom je dat?
Mensen zijn gewoontedieren en laten niet snel hun oude, vertrouwde patroon los. Dat zal ongetwijfeld leiden tot presentaties met steeds minder impact. Dan is dat het moment om jezelf uit te dagen door uit je comfortzone te stappen. Doe nieuwe ervaringen op, vergroot je vaardigheden. Kies voor dingen waar je in eerste instantie niet veel affiniteit mee hebt. Ik heb vaak mogen ervaren, dat dat mij nieuwe waardevolle inzichten en nieuw gedrag heeft opgeleverd.
In onze clinic Presenteren gebruiken we theatertechnieken om je repertoire op het gebied van stem en houding te vergroten. In het begin merken we enige terughoudendheid van de deelnemers. Maar al snel verdwijnt het ongemakkelijke ervan. Het maakt plaats voor plezier, waardoor het makkelijker wordt over je eigen grenzen te gaan. We zien, dat het de deelnemers uitdaagt tot experimenteren met stem en houding. Ze ontdekken, dat ze veel meer kunnen dan ze zelf misschien dachten. En dat levert hen nieuwe vaardigheden, waardoor ze met meer impact leren presenteren.
Ga eens linksaf in plaats van rechtsaf. Een omweg nemen, is vaak interessanter, dan je denkt. En als je dit gelezen hebt, bedenk dan eens iets kleins, dat je nog nooit eerder hebt gedaan, iets ongemakkelijks. Doe niet iets niet, maar doe iets wel. En voer dat vandaag uit.
Niet ongemakkelijk, toch? Er gaat wellicht een nieuwe wereld voor je open.
Wat betekent het om ook jezelf te regisseren?
Tijdens onze clinic Presenteren laten we de mensen proefpresentaties geven. En na een proefpresentatie vragen we steeds of het gegaan is, zoals ze zich hadden voorgesteld. Te vaak vertellen ze dan, dat het anders verlopen is. Wat is er dan gebeurd?
Heel veel mensen vinden het heel spannend om een presentatie te geven. Het veroorzaakt storm in hun hoofd. Door te kritisch en negatief te praten tegen jezelf, verstoor je de rust en creëer je doemscenario's. "Het zal wel weer verkeerd gaan. Altijd als ik een presentatie houd, zie ik mensen geeuwen en inzakken. Ik kan dit gewoon niet". Op deze manier maak je het jezelf onnodig moeilijk.
Formuleer positieve zinnen, die je hardop uitspreekt. "Ik heb me goed voorbereid, heb een goed verhaal en fouten maken is niet erg. Daar leer ik weer van".
En, tot slot, doe een ontspanningsoefening, kort voor je je presentatie houdt. Adem gedurende 2 minuten rustig in en uit met gesloten ogen. Trek je schouders hoog op tijdens inademing en laat ze op een uitademing weer vallen.
Als je presentatie is gegaan, zoals je wilde en je bent in staat de aandacht van je luisteraars te regisseren, geeft dat veel rust voor een volgende presentatie.
En ontspanning creëert plezier. En plezier creëert aandacht.
Als je presenteert regisseer je niet alleen de aandacht van je luisteraars, maar regisseer je ook jezelf. Wat betekent dat?
Laten we in deze blog eens kijken naar hoe je de aandacht van je luisteraars krijgt en vasthoudt. Het is bekend, dat je luisteraars 3-5 minuten geconcentreerd kunnen luisteren. Dat pleit er in eerste instantie voor om je presentaties kort te houden. Vraag je af: wat is de essentie van mijn verhaal?
Als je presentatie langer duurt, zorg er dan voor, dat je iedere 2 minuten de aandacht van je luisteraars activeert. Je kunt verschillende dingen doen.
Neem ze allereerst mee in je verhaal. Vertel wat je gaat vertellen en vertel dat dan ook. Zeg wat je doet, en doe wat je zegt. Dat geeft structuur en dan maak je het je luisteraars gemakkelijk om je verhaal te volgen.
Durf creatief te zijn. Op non-verbaal niveau heb je heel veel mogelijkheden.
Een goed voorbeeld is het gebruik van ritmiekvariatie. Heb het lef om in stemgebruik te variëren in melodie, ritme en volume. Laat een stilte vallen. Fluister een deel van je verhaal. Verhef eens je stem op een moment, dat je luisteraars het niet verwachten.
Gebruik eens een verrassende verandering van je uiterlijk. Speel met de mogelijkheden van een stoel. Ga op een stoel staan. Ga onder een stoel liggen op je buik en ondersteun je hoofd met je handen. Zing.
Voorwaarde is, dat je daarvoor de juiste momenten kiest, zodat het past in je verhaal en het je verhaal versterkt.
De weg naar succes gaat nooit rechtdoor. De weg naar succes kent veel omwegen.
Om succesvol te kunnen zijn moet je de omweg durven nemen. Die omweg maakt je onzeker. Je komt nieuwe dingen tegen, je maakt fouten, je komt nieuwe problemen tegen. En nieuwe problemen los je niet op met oude oplossingen.
Succes vraagt van je om nieuw gedrag aan te leren. Uit je comfortzone komen. Je oude gedrag loslaten en het nieuwe omarmen. Picasso formuleerde het als: pour faire une omelette, il faut casser un oeuf.
Nieuw gedrag aanleren vraagt tijd, volhardendheid, discipline en doorzettingsvermogen. Maar dat betaalt zichzelf terug. Dat geldt ook voor presenteren. Wijk af van je geëigende stijl en experimenteer met nieuw gedrag. In onze clinic staan stem en houding centraal. Je non-verbale gedrag bepaalt immers voor een heel belangrijk deel of je aandacht krijgt van je luisteraars. We geven je dan ook oefeningen om je repertoire qua stem en houding uit te breiden. En als je een omweg neemt, zul je verrast worden over de nieuwe dingen, die je over jezelf ontdekt. Hoe vaker je presenteert, hoe meer het nieuwe beklijft, hoe beter je wordt en hoe meer je er plezier in krijgt. En als je publiek ziet, dat je er plezier in hebt, hebben je luisteraars meer aandacht, heb je eerder een KLIK met hen en is de impact van je verhaal groter.
Durf andere wegen in te slaan, want de kortste weg naar succes is de omweg.
Ik zat in de trein en las mijn krant. En hoewel het een stiltecoupe was, kon ik duidelijk een gesprek volgen in de coupe voor mij. Een van de mensen had een duidelijke, rustige, prettige en imponerende stem. Hij was goed verstaanbaar en sprak zonder haperingen.
Onwillekeurig vormde ik mij een beeld van die persoon.
Bij het volgende station stapte ik uit. Ik pakte mijn krant en was nieuwsgierig naar de persoon, wiens stem ik bewonderde om de helderheid en verstaanbaarheid. Ik liep voorbij, keek naar opzij en mijn mond viel open van verbazing. Het beeld, dat ik gevormd had op basis van die stem, klopte totaal niet met de werkelijkheid. Hoe kon ik me zo vergissen?
Het gebeurt vaker, dat het beeld, dat je creëert van iemand op basis van je vooroordelen, niet klopt met de werkelijkheid.
Je ziet niet altijd wat je hoort.
Andersom komt ook voor.
Ik was bij een presentatie van iemand, die er heel indrukwekkend uitzag. En toen hij begon te praten, paste de stem totaal niet bij mijn beeld, dat ik had op basis van zijn uiterlijk.
En prompt hoorde ik niet meer wat hij te vertellen had.
Herken je dat? Dat je tijdens een presentatie wordt afgeleid door het beeld en te veel kijkt en te weinig luistert?
Heb je ook eens ervaren, dat de presentator er daardoor niet in slaagt je mee te nemen in zijn verhaal?
Wat zou jij doen tijdens je presentatie om je luisteraars wel mee te nemen in je verhaal?
Ik "vreet" s'ochtends kranten. Sinds mijn pensioen heb ik daar ook tijd voor. Ik kan het me permitteren mijn afspraken na de lunch te plannen. Daar weet Marlies inmiddels alles van. Ze heeft zich daaraan aangepast. Dat doen goede ondernemers. Zich aanpassen aan nieuwe, veranderende omstandigheden.
Terwijl ik tijdens de lunch naar het journaal kijk, schrik ik van de heftige beelden uit Oekraïne. Na enige tijd betrap ik me erop, dat mijn aandacht vooral gaat naar de beelden. En dat de gesproken tekst van Kees van Dam mij grotendeels ontgaat.
Het beeld is vaak krachtiger dan het woord. Dat is niet vreemd. 85% van communicatie wordt bepaald door wat je ziet aan non verbaal gedrag. Als je presenteert, is het van belang je daar steeds bewust van te zijn.
Besteed tijdens je presentatie vooral ook aandacht aan wat er te zien is. Wat straal je uit? Wat vertelt jouw lijf en klopt dat met wat je zegt?
Peters & Van Lier leren professionals hoe ze aandacht kunnen krijgen en vasthouden en wij gaan nog een stapje verder. Hoe zorg je ervoor, dat er een KLIK ontstaat tussen jou en je luisteraar?
Kijk goed naar de reactie.
Luister aandachtig.
Interactie daarover creëert verbinding.
En dan kun je Knallen.
We krijgen vaak te horen, dat dat lijkt op flirten. En dat is ook zo.
Peters & Van Lier leren jullie te flirten.
